Συνέντευξη του Κώστα Τσιαχρή στον Γιάννη Ανταίο

-Κύριε  Τσιαχρή  , τι  είναι  αυτό  που   δίνει  σήμερα  δύναμη  στον  ποιητή  να  συνεχίσει   ,ή  και  να   ξεκινήσει ,  τη   δύσκολη   αναμέτρηση  με τον κόσμο  των  λέξεων ; Εννοώ  μήπως  οι  ποιητές   είναι  καταδικασμένοι  να  ζουν  στο  περιθώριο; 

-Εδώ  κατά  έναν  τρόπο  θα  διαφωνήσω  μαζί σας .  Εξαρτάται  από το  πως  βλέπει  κανείς  το  περιθώριο . Αν  θεωρήσει  πως  το  περιθώριο  ταυτίζεται  με την  όποια  μειοψηφία  ,τότε  μπορεί  να  έχετε   δίκιο . Αν όμως  δούμε  την έννοια  του περιθωρίου  με  άλλα  κριτήρια , αν ας  πούμε  θεωρήσουμε  ότι  δεν  είναι  η ποσότητα   αλλά  η  ποιότητα   η  παράμετρος   που   δίνει  στο   περιθώριο  τη  βαθύτερη   σημασία  του , ε τότε  ο  ποιητής   εξακολουθεί να βρίσκεται   στο  κέντρο  των πραγμάτων  

-Θεωρείτε  δηλαδή  ότι  το  περιθώριο   είναι  η  μεγάλη  απρόσωπη  μάζα  ,η  οποία  αποσυντονισμένη  και  επίμονα  προσηλωμένη   στο κυρίαρχο   δόγμα  του  πραγματισμού  χάνει  το  μεδούλι  των  πραγμάτων ; 

-Ακριβώς ! Εκεί  παίζεται  όλο το  παιχνίδι .Αλίμονο  αν  ο ποιητής  πιστέψει  ότι   εκείνος  είναι  ο   απόκληρος  της  σημερινής  πραγματικότητας .Δεν πρέπει να  τους  κάνει  τη  χάρη . Η  μεγάλη  απρόσωπη   μάζα ,όπως  την  χαρακτηρίσατε , είναι  που  πρέπει  να  κλίνει  προς αυτόν  όχι  αυτός  προς   εκείνη  

-Εδώ  θα  μπορούσε  να  σας  κατηγορήσει  κάποιος  ότι   πάσχετε  από  έναν  ανίατο   ρομαντισμό ! Τι  θα του  απαντούσατε ; 

-Αν   ρομαντικός   είναι  αυτός  που  έχει  στα  μάτια  του πολλές   εκδοχές  της  πραγματικότητας  και  όχι  μόνο αυτή για την οποία  προσπαθούν να τον πείσουν  , δε  μ’ ενοχλεί  καθόλου η  κατηγορία . Σας το   επαναλαμβάνω  με άλλα  λόγια : είναι  το  άγουρο  που  πρέπει  να  μοιάσει  με το  ώριμο , για  να  μπορέσει ο  καρπός  ν’ αποκτήσει  την  οριστική  του γεύση  

-Και  σε τι  ακριβώς  συνίσταται  αυτή  η ωριμότητα   των  ποιητών ; Τι  είναι  εκείνο  που   τους  θέτει  εξ  ορισμού   σε  ένα  επίπεδο  παραπάνω  από  τη  μάζα ; 

-Δεν  είναι  διακήρυξη  αλαζονείας  ,αλλά  πιστεύω  ακράδαντα   ότι  στη  συνομοταξία   των  ποιητών  αντικρίζει  κανείς  τον  άνθρωπο   στην  ολοκλήρωσή  του .Αντικρίζει   τον  ανατόμο   της  πραγματικότητας  , έτσι  τον  ονομάζω  εγώ . 

-Και  ποιο  είναι  το  εργαλείο   στα  χέρια  του ; Ποιο  είναι  το  νυστέρι  του  ποιητή ; 

-Η τόλμη με την  οποία  αναποδογυρίζει   δεδομένες  καταστάσεις . Δε  φαντάζεστε  πόσο   περιπετειώδες  μα και  πόσο  οδυνηρό  μπορεί  να  είναι  αυτό . Αλλά  και  ποια  ενορχήστρωση  των  αισθήσεων  απαιτεί . Σκόπιμα  χρησιμοποίησα  τη  λέξη  ενορχήστρωση  ,γιατί  δεν  είναι  πάντοτε  εύκολη   στην  περίπτωση  του  πραγματιστή . Ξέρετε  η  μεγάλη  αρρώστια  της  εποχής  μας  είναι  αυτό  που  εγώ αποκαλώ «διασκορπισμός» .Μία  διάχυση  στόχων , δυνάμεων , αισθήσεων και  νοημάτων . Είναι  πολύ δύσκολο  μέσα  σ’  έναν  τόσο  μεγάλο  διασκορπισμό  να  διαπεράσει  κανείς  τα  πολλά   στρώματα  που  κρύβουν   την  ουσία  ,και  να  χαθεί  στις  επιμέρους  αναζητήσεις  του . 

-«Υπερφυσική»  οντότητα      λοιπόν  ο  ποιητής ; 

-Κάθε  άλλο ,κύριε  Ανταίο   .Για  να  μην  παρεξηγηθώ . Είναι  κομμάτι  σάρκας  που  έχει  τις  ίδιες  βιολογικές  λειτουργίες  όπως  όλοι . Θα χασμουρηθεί , θα  πεινάσει , θα  διψάσει .Αλλά  δε θ’ αφήσει   αυτές  τις  λειτουργίες  να   γίνουν  η  μοναδική  διέξοδος  για  το  σώμα  του .Θα  το  αναγκάσει  να  βρει  ουρανό ,όταν  όλα  γύρω  του  μυρίζουν  χώμα  

-Ασφαλώς  , αλλά   εγώ  θα  επιμείνω  !  Δε  σας  ενοχλεί  που   αυτή  η ικανότητα  των  ποιητών  ελάχιστα  επιδοκιμάζεται  και   επιβραβεύεται  στη  σημερινή  εποχή ; Δεν   αισθάνεστε   κάποτε  το  βάρος  της   ματαιότητας  μιας  τέτοιας  προσπάθειας  ,όταν  αυτή   δε  βρίσκει  αποδοχή   από  έναν  σεβαστό  αριθμό  ανθρώπων ; 

-Πολύ  συχνά  ! Αλλά  αυτό   δεν  έρχεται   σε  αντίφαση  με  ό,τι  σας  είπα  παραπάνω . Είναι  απλώς  ένα  παροδικό   ολίσθημα  της  βούλησης  του  ποιητή  να  εκπληρώσει  την  αποστολή  του  

-Και  ποια  είναι   αυτή  η  αποστολή  , κύριε  Τσιαχρή  ; 

-Να  διδάσκει   ότι  το  τίποτε  μπορεί να γεννήσει  ομορφιά 

-Ας  αφήσουμε   το  γενικότερο  στίγμα  των ποιητών  κι ας  έρθουμε   στη δική  σας  παρουσία στα γράμματα . Τι  ήταν  αυτό που  σας  παρακίνησε  να  επιλέξετε  την ποίηση  ως τρόπο  έκφρασης ;  

-Η   μεγαλύτερη  ελευθερία  που  παρέχει    στο  δημιουργό   σε  σχέση  ας  πούμε  με την  πεζογραφία  ,αλλά  και  η  πρόκληση  του  να   αναγκάζεται  να  συρρικνώσει  ,για να  παραφράσω  λίγο τον  Μαγιακόφσκι ,  δεκάδες   σκέψεις και συναισθήματα  στο   σχήμα ελάχιστων  ή  και  μιας  μοναδικής  λέξης .Κι  όταν   ο  ποιητής  κατορθώνει   αυτή  τη συρρίκνωση ,νομίζω πως θα το   αισθάνεστε  κι  εσείς , η   ηδονή   του  αγγίζει  τα  όρια  του  σαρκικού έρωτα , της  εκσπερμάτισης  ή του  οργασμού  

-Συχνά  τα  ποιήματά   σας  μοιάζουν  με  γενετήσιες   εκρήξεις ! Πρόκειται  για  ενσυνείδητη  προεπιλογή   ή  αυτό   προκύπτει   στην  πορεία  της  σύνθεσης ;Θέλω  να  πω   το  εξής . Ξεκινάτε  έχοντας  στο  νου  σας  ότι  το  ποίημα  πρέπει να λάβει τη  συγκεκριμένη  φόρμα  ή    ανακαλύπτετε  κι  εσείς   ,καθώς  γράφετε το  ποίημα , ότι  το  ποιητικό  σας  εγώ    εκρήγνυται   μαζί  με τις  λέξεις  που   γράφονται  στο  μυαλό   σας  και στο χαρτί ; 

-Συμβαίνουν και  τα δύο …άλλωστε  αν  επρόκειτο  για  ένα  είδος  φόρμας ,  θα  εξέθετα   τα  ποιήματα  σε πολύ μεγάλο  κίνδυνο . Μπορεί  στην  αρχή  να γοήτευαν   με το δυναμισμό  τους ,αλλά  σύντομα  θα  κατέρρεαν  κάτω από το βάρος  μιας  απαιτητικής  ανάγνωσης . Ξέρετε  ο  αναγνώστης  είναι  πολύ  πιο   ευφυής  απ’ ότι ορισμένες  φορές  φανταζόμαστε . 

-Και  ποια  είναι   η  σχέση  σας  με  τους  αναγνώστες  σας ; Εννοώ  τους  λαμβάνετε  υπόψη  κατά  τη  σύνθεση των ποιημάτων  σας  ή  κινείστε  εντελώς  μοναχικά  στο  δρόμο  της  δημιουργίας ; Για  να το  γενικεύσω : ο καλλιτέχνης  δικαιούται   να  αγνοεί   τις  προσδοκίες  του  κοινού του ; 

-Κατά  έναν  τρόπο   δεσμεύεται .Αλλά  αυτό  σε καμία  περίπτωση  δε  σημαίνει  ότι  δημιουργεί   για  να  ευχαριστήσει  το  κοινό του . Θα  ήταν  αφόρητα προβλέψιμος  και   γιατί  όχι   δειλός . Θα  αναιρούνταν  η  αυτοτέλεια  της φυσιογνωμίας  του .Το  κοινό  οφείλει  να   αποδέχεται  με  ώριμο  τρόπο  το   δικαίωμα  του  καλλιτέχνη  να  ανατρέπει  τις  προσδοκίες  που  αυτό  έχει   από  εκείνον  

-Κλείνοντας    αυτή  τη  μικρή  μας  συζήτηση ,θα  ήθελα  να  σας  βάλω στον  πειρασμό  ,μια  και θεωρήσατε  μέγιστη   ηδονή  του  ποιητή  τη συρρίκνωση πολλών εμπειριών  σε  μία λέξη , να  μας   αποτυπώσετε  με μία –δύο  λέξεις   το ποιητικό  σας  όραμα  

-Αποναρκοθετημένο  ναρκοπέδιο